Plato is voor de meeste mensen geen onbekende naam. Je hoeft geen Geschiedenis gestudeerd te hebben om te weten dat hij een Griekse filosoof was wiens werk tot op vandaag geciteerd en bestudeerd wordt. Sommige van zijn citaten zoals "Liefde is blind." worden tot op vandaag herhaald door miljoenen mensen die wellicht geen idee hebben waar het vandaan komt.
Plato leefde in een tijd waar er geen gebrek was aan filosofen. Toch waren er enkele zaken die hem onderscheidden van zijn collega's. Eerst en vooral was hij de eerste die alles begon op te schrijven. Het grootste deel van de informatie die we hebben over Plato's leermeester Socrates, weten we omdat Plato het opgeschreven heeft. Daarnaast richtte hij de eerste universiteit op en publiceerde hij meerdere boeken.
In die tijd deden filosofen soms shows, waar ze gebruik maakten van Socratische dialogen. Die dialogen zijn een stuk waar gefilosofeerd wordt over een onderwerp, op een luchtige en entertainende manier. Een persoon neemt de onwetende rol op zich en stelt allerlei vragen, soms tot in de simpelste details. De andere persoon is de geleerde en beantwoordt die vragen. De Socratische dialoog is een techniek die tot op heden wordt toegepast binnen de geestelijke gezondheidszorg.
Twee van Plato's dialogen, Timaeus en Critias vertelden het verhaal van een koninkrijk genaamd Atlantis. Zo'n 9000 jaar voor Plato's tijd zou Atlantis verwoest en overspoeld zijn om uiteindelijk op de zeebodem te eindigen.
Het rijk werd oorspronkelijk opgericht door Poseidon, de god van de zee, om daar zijn geliefde Kleito een paleis te geven. De manier dat Plato het beschrijft zegt dat de indeling van het rijk er enigszins was om haar te beschermen maar ook om haar daar te houden. We willen de goden niet kwaad maken maar we hebben nog nooit van een gezonde relatie gehoord waar de ene geliefde de andere opsluit.
Het rijk bestond uit een tempel aan Poseiden op een centraal eiland, daarrond een breed kanaal, met nog een eilandring errond, vervolgens nog een kanaal en nog een eilandring daarrond. Hoe meer men buiten het centrum ging, hoe armer het volk. Poseidon leidde het eiland samen met zijn kinderen, die op hun beurt halfgoden waren.
Atlantis was meer geavanceerd dan eender welk rijk van haar tijd en zou ook een machtig oorlogvoerend rijk zijn die zelfs de zee wist te bedwingen en veel verder kon reizen dan eender welke sterveling.
Oorlogzucht, machtsmisbruik en gierigheid zorgden er uiteindelijk voor dat de goden Atlantis wouden straffen waardoor het zou overspoeld worden.
Tot op vandaag is er debat of Plato al dan niet serieus was over Atlantis. Zelf beweerde hij dat het verhaal echt was. Wat echter wel opvalt is hoe hij aan zijn verhaal komt. Hij heeft het gehoord van een vriend in Sicillië die het gehoord had van zijn grootvader die het op zijn beurt weer gehoord had van een filosoof. Het lijkt wel Plato's manier om ons duidelijk te maken dat we het niet te serieus hoeven te nemen. Zelfs zijn bekendste leerling, Aristoteles, hield altijd vol dat Plato het Atlantis verhaal helemaal verzonnen had.
Voor Plato waren er ook verschillende meldingen over Atlantis, maar velen hiervan gebruikten de naam als een persoonsnaam.
Een andere bron zijn de Oxyrynchus papyrussen. Een reeks geschriften die op een afvalbelt ontdekt werden die eeuwenoude informatie bevatten. Tot op vandaag worden deze teksten vertaald door geleerden aan de Oxford universiteit, ook in deze teksten vond men sporen van Atlantis.
(NB: Ook Plato's verhalen staan tussen de Oxyrynchus papieren)
Doorheen de geschiedenisboeken zijn er nog enkele hints dat Atlantis al dan niet zou kunnen bestaan hebben. De oude Galliërs schreven over vreemdelingen uit onbekende verre landen die naar onze streek vluchtten. Ook zijn er theorieën dat andere volkeren, zoals de Maya's en Egyptenaren plots enorme sprongen vooruit maakten qua technologie die hen gigastructuren lieten bouwen die in die tijd niet goed mogelijk waren. Deze theorie stelt dat een ander volk hen deze techniek had aangeleerd. Dat het mogelijk zou zijn dat dit vluchtelingen uit Atlantis waren.
Zelf Nazi Duitsland ging op zoek naar Atlantis, waarbij ze stelden dat het operras der Atlantiërs de oorpsrong moest zijn van hun arische übermenschen-ras. Ze stelden zelfs dat de Bijbelse Jezus eigenlijk een Atlantiër was.
Uiteraard is er geen genetische voorloper van een "Arisch ras" en lijkt deze theorie eentje die enkel gesteld werd om hun eigen ideologie te staven, maar ook dit is intussen een van de bekendere Atlantis theorieën geworden.
Ook werd er ooit gesteld dat roodharige mensen konden terug getraceerd worden naar het gezonken koninkrijk, net als mensen met zeldzame bloedgroepen. Hier is tot op vandaag evenveel bewijs voor gevonden als voor de Arische theorie.
De meeste moderne theoriën kunnen we terug traceren naar Ignatius Donelly, een auteur die in 1882 een boek schreef over het gezonken land waarin hij als eerste afkwam met de stelling dat Atlantiërs Arisch waren, dat de Tuin van Eden daar lag en dat het verwoest werd ten tijde van de Ark van Noah.
Opvallend is wel dat Atlantis volgens Plato zou gezonken zijn in dezelfde periode als het einde van de laatste ijstijd, zo'n 11,700 jaar geleden. In die tijd zijn er zeker grote stukken land onder water verdwenen, op dat vlak klinkt het net iets minder vergezocht.
Nu gaan we over op het echte bewijs, want ook dat is er. In 2011 ging er een zoektocht door naar Atlantis. Een team wetenschappers nam Plato's geschriften als waarheid en ging op zoek. Plato beschreef dat Atlantis achter de Pillaren van Hercules lag. In een streek die vandaag bekend staat als de Straat Van Gibraltar.
Via bodemscanners en satelietbeelden vonden ze in een moddervlakte in die streek ondergrondse restanten die op architectuur leken te wijzen. Via computerprogramma's hebben ze deze beelden versterkt naar hoe de landmassa er volgens hun metingen moest uitzien, bleek dit opvallend hard op Plato's beschrijving te lijken:
De architectuur konden ze tevens in verband brengen met Spaanse ruines van mysterieuze origine die op kleine steden lijken. Volgens hen zouden deze ruines wel een eerbetoon kunnen zijn van een volk aan hun vergane stad.
Cancho Ruano
Hoofdonderzoeker Richard Freund zei dat Tsunami's vaak voorkomen in de streek van de moddervlakte, dat het zeker niet onrealistisch zou zijn dat een stuk land daar van de kaart geveegd wordt.
Het volledige verhaal kan je ontdekken in hun documentaire: Finding Atlantis.
Ook filmmaker James Cameron heeft een onderzoek gedaan naar de gezonken stad, in de documentaire Atlantis Rising (te zien op Disney+) zie je zijn team onderandere het Richard Freund onderzoek bekijken maar vinden ze ook een soort ankers van een lang vergane beschaving, op plekken die veel verder waren dan mensen konden reizen op dat punt.
Ons laatste stuk bewijs is dat van metaal. Volgens Plato gloeide Atlantis rood van het Orichalcum, een rood metaal dat uniek was aan dat rijk. Lang werd dit als iets fictief beschouwd, tot in 2015 een scheepswrak ontdekt werd met 39 stukken van een onbekend roodachtig metaal in. Het wrak zou zo'n 2900 jaar oud zijn.
Het metaal blijkt een mengelmoes van andere metalen te zijn, onderandere koper en lood. Waarom deze stukken metaal precies vervoerd werden in het schip is onduidelijk, maar vandaag heeft het officieel de naam Orichalcum gekregen.
Met al deze informatie in ons achterhoofd en het feit dat er in het verleden al steden en landen ontdekt zijn die ooit vergaan zijn in een natuurramp of waarvan men dacht dat ze fictief waren (denk maar aan Troje) is het niet zo onvoorstelbaar om te geloven dat er ooit een Atlantis kan geweest zijn, misschien iets minder mythisch dan het omschreven werd door Plato, maar daarom niet minder echt. Wij staan er dus wel voor open, maar wat denken jullie? Laat het ons zeker weten!